İnsan Kaynakları Yönetimi kendi içinde pek çok uzmanlık alanı barındırır. Biz de İnsan Kaynakları Eğitimlerinde size bu uzmanlık alanlarının hepsini değişik modül başlıkları ile tanıtmayı hedefledik. Bunlardan bazıları: İşe Alma ve Yerleştirme, Eğitim ve Geliştirme, Personel işlemleri, Endüstriyel İlişkiler, iş Analizi ve Ücret Yönetimi, İdari ve Sosyal işler, Performans Değerlendirme ve Kariyer Planlama, Kalite Yönetimi.
İnsan Kaynakları kendi içinde bölümlere ayrılırken bunu bir organizasyon şemasına benzediği düşünülmemelidir. İçinde barındırdığı her bir uzmanlık alanı diğeri ile eşit düzeyde önemlidir. İşletmelerin büyüklüğüne ve faaliyet gösterdikleri sektörlere göre hangi uzmanlık alanına daha çok ihtiyaç duyulacağı değişebilir. Ancak insan Kaynakları Departmanı çalışanlarının her biri birbirinin işi hakkında bilgi sahibi olmak zorundadır. Dayanışmanın en güçlü olduğu birim olması doğası gereğidir. Bundan dolayı biz de İnsan Kaynakları eğitimlerinde sizlere her bir alt uzmanlık alanı ile ilgili bilgi aktararak, hangi sektörde çalışırsanız çalışın donanımlı birer İnsan Kaynakları uzmanı olmanın alt yapısını oluşturmaya çalışıyoruz.
Özellikle İşe Alma ve Yerleştirme, her firmada mutlaka yapılan ve profesyonel yönetilmesi gereken bir süreçtir. Tüm şirketin İnsan Kaynakları planlamasının yapılması, iş tanımlarının oluşturulması, bunlara uygun ilanların verilmesi, başvuru kabul süreçlerine karar verilip bunların yönetilmesi, mülakat tekniklerinin doğru uygulanması, kilit soruların eleyici ve ayrıştırıcı şekilde kullanılması, gerekli durumlarda psiko-teknik testlerin üretilmesi veya satın alınan testlerin uygulanıp değerlendirilmesi ve en sonunda da “doğru işe doğru insan” yerleşiminin gerçekleştirilmesi gibi pek çok görevi barındırır.
Personel İşlemleri ise bazı durumlarda İnsan Kaynakları bazı durumlarda şirketin Muhasebe departmanları tarafından yapılmaktadır. Şirketin iç yapılanması nasıl kurgulanmış olursa olsun, özellikle iş arayışlarında tecrübe istendiği için, yeni mezunlar muhasebe biriminde personel işlemleri ile başlayıp daha sonra İnsan Kaynakları alanında yükselebilmektedirler. Bir şirkette her işe alınan kişinin SGK girişleri yapılmaktadır. İlerleyen zamanlarda da bordroları düzenlenmektedir. Personel İşlemleri veri girişini öğrenmek için en ideal uygulama alanını oluşturur. Yasal sorumluluklar, evrak düzenleme, puantaj hesaplama konusunda tüm incelikler öğrenilir. Kişilik olarak matematikten hoşlanmıyor dahi olsanız, tüm hesaplamalarda istatistik ve matematik İnsan Kaynakları departmanının da bir parçasıdır ve bundan kaçan başarılı bir uzman olamaz. En zor kısmı da işten çıkış işlemlerinin yapılması ve evrakların doğru hazırlanarak imzalatılmasıdır. Zorluğu işlemden değil, vicdani tarafından kaynaklanmaktadır.
İş Analizi ve Ücret Yönetimi ise daha farklı uzmanlık bilgileri gerektirir. İş analizi yapabilmek için teknolojiye yatkınlık, biraz IT bakış açısı şarttır. Ücret Yönetimi ise ciddi finans bilgisi gerektirir. Bir işi değerleyebilmek için piyasa araştırmaları yapmak ve şirketin SWOT analizini önümüze almış olmalıyız. İş Analistleri geleceğin yükselen değerleri konumundadır. Özellikle kriz yönetiminde, ufuk hedef belirlemede, işlerin ve işlemlerin daha kısa/pratik yollarının bulunmasında, projelerde başarı oranının arttırılmasında çok değerli bir konumdadırlar.
Performans Değerlendirme ise hedeflerin ve yetkinliklerin saptanması ile başlar. Zaten kişisel kariyer planlaması da buradan elde edilen sonuçlara göre yapılacaktır. Sizlere İnsan Kaynakları eğitimlerimizde pek çok performans değerlendirme ve kariyer planlama tekniğinden bahsediyoruz. İnce hesaplamalarla yapılacak konu performans kriterlerinin tespitidir. Bu işi -özellikle ilk defa yapacak uzmanların- bir pilot bölge seçerek, tespit ettikleri kriterleri sınamalarını tavsiye ediyorum. Kriterlerde eksik, fazla, yanlış olması durumunda hangi tekniği uygularsanız uygulayın elde ettiğiniz sonuçlar kişileri değerlendirmeyecektir. Özellikle hassas ölçüm yapabilecek sayıda kriter belirlemek kişiler arası farkların ortaya çıkmasını ve kariyer planlamasını kolaylaştıracaktır.
Eğitim ve Geliştirme, insan Kaynakları alanının en keyifli kısmıdır. Aynı zamanda da yönetim açısından en hassas kısmı. Çünkü belirli bir bütçeyi kullanır. İşletme içindeki eğitim ihtiyacının analiz edilmesi, buna uygun şekilde başlıkların belirlenerek eğitim planlamasının yapılması, uygulanması ve eğitimin değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu bölümde kullanılacak bütçenin kaderini, verilen eğitimlerin başarısı ve verimlilik üzerindeki etkisi belirlemektedir.
Sendikalı işyerlerinde İnsan Kaynakları birimi içerisinde bir de endüstriyel ilişkiler uzmanı çalışabilmektedir. Bu uzmanların, toplu sözleşme sürecini yönetebilecek, yasal uyuşmazlıklarda arabuluculuk için gerekli hukuksal bilgiye sahip, iş sözleşmelerinin türlerine hâkim kişiler olmaları beklenir.
İnsan Kaynakları çalışanlarının ilgileneceği teknik işler elbette bu kadar değil. İdari ve Sosyal İşler başlığında toplanan, sanki tesis yöneticisi gibi iş yapan İnsan Kaynakları uzmanları da vardır. Tüm çalışanların iş güvenliği ve sağlık hizmetleri ile ilgilenen, yemek ve ulaşım hizmetlerinden yararlanmalarını sağlayan, dinlenme alanlarını ve lojman kullanımını takip eden, motivasyon çalışmalarında tüm departmanlar ile uyum halinde çalışan kişilerdir.
En elit görünen, benim öğrencilerimin de favori bulduğu bir diğer uzmanlık alanı da Kalite Yönetimidir. Bu alanda kendini geliştiren İnsan Kaynakları Uzmanları yönetime daha yakın çalışacaklardır. İşletme içerisinde TS EN ISO 9001, TS EN ISO 14001, OHSAS 18001 varsa ya da iç yönetmelikler anlamında Toplam Kalite Yönetimini benimsemiş bir şirket yönetimi mevcutsa İnsan Kaynakları iç yönetmeliklerin ve formların düzenlenmesinde çalışabilir, iç denetçi olarak ya da Kalite Yönetim Temsilcisi olarak uzmanlaşabilir.
Yukarıda bahsettiğim uzmanlık alanlarının her birini ayrı ayrı kişiler yapmak zorunda değildir. İnsan Kaynakları Eğitiminde birbirleri ile olan bağlantılarını anlattığım için burada tekrar etmeyeceğim. Bazı başlıkların birleşerek tek kişinin sorumluluğunda olması mümkündür. Bu durum İnsan Kaynakları Uzmanının yetenekleri ve kendisini hangi alanda yetiştirdiği ile ilgili bir durumdur.
Kendi yeteneklerinizi keşfetmek için sizleri de İnsan Kaynakları Eğitimlerimize bekliyoruz.
Deniz BEKMAN
İnsan Kaynakları Uzmanı
